Эрт цагаас монголчуудын өвөг Хүннүгийн үеэс газрыг улсын үндэс хэмээн үзэж байв. Хүннү улсын бүх газар нутаг нь Хүннү улсын хаан Шаньюйн мэдэлд харъяалагдаж байлаа. Хүннүгийн Шаньюй сөөм газрын төлөө ч үхэн хатан тэмцэж байжээ. Хятадын Хан улсаас эзэнгүй хэсэгхэн газрыг авъяа гэхэд ер зөвшөөөрөхгүй, газрыг бусдад өгснөөс толгойгоо өгсөн нь дээр гэж үзэж байлаа.Чингис хааны үед ч түүний өвөг Хабул хааны үед ч газар нутгийхаа төлөө дайтаж байжээ. Дорно зүгийн орнуудын нэгэн адил Монголын бүх газар нутаг нь улсын өмчинд байсан бөгөөд улсын бүх газрын дээд өмчлөгч нь Чингис хаан байжээ. Тэр үед газар эзэмшил нь гурван зүйл байсан нь : 1. Улсын газар буюу мянгатын нутаг, 2. Дархалсан нутаг, 3. Соёрхлын газар болно. Мянгатын ноёд бол цэрэг захиргааны нэгж мянгатыг захиран мэдэхийн зэрэгцээгээр харъяат мянганы нутаг бэлчээрийг зонхилон мэдэж байжээ. Мянгатын иргэд уул мянганы нутгийн бэлчээрийг хүй нэгдлийн дадал заншил, нүүдлийн мал аж ахуй зэргээс шалтгаалан нийтээрээ ашиглан эдэлж байжээ. Гэвч мянгатын нутаг бэлчээрийн жинхэнэ өмчлөгч нь мянгатын ноёд байжээ. Харин мянгатын ноёдын тушаал нь анхандаа нэгэн үеийн байсан бөгөөд харъяат мянгатын нутгийг дур зоргоороо өөр бусдад шилжүүлэх зэрэг эрхгүй байжээ.
No comments:
Post a Comment